اطلاعيه شماره 42تاريخ 4/4/84 ترامادول، يك داروي شبه اپيوئيد و ضد درد

اطلاعيه شماره 42

تاريخ 4/4/84

ترامادول، يك داروي شبه اپيوئيد و ضد درد

پيرو اطلاعيه هاي شماره 28 و 30 مركز ADR ايران راجع به عوارض دارويي ترامادول كه در مرداد و آبان ماه سال 1382 منتشر شده است و نظر به اينكه از بدو ورود ترامادول به بازار دارويي ايران تاكنون عوارض متعددي گزارش شده است، توجه همكاران محترم را به نكات زير جلب مي نماييم:

-    ترامادول يك تركيب صناعي ضد درد و شبه اپيوئيد مي باشد كه در بازار دارويي ايران به صورت قرص، كپسول 50 و 100 ميلي گرمي و آمپول 100 ميلي گرمي موجود مي باشد و براي درمان دردهاي نسبتاً شديد حاد يا مزمن از قبيل دردهاي بعد از عمل جراحي و دردهاي سرطاني استفاده مي شود.

-    ترامادول در بدن از چندين راه متابوليزه مي شود. يكي از راهها، سيستم آنزيمي سيتوكرمP450مي باشد. مهمترين متابوليت حاصل از متابوليسم ترامادول M₁ نام دارد كه تمايلش جهت باند شدن به رسپتور µ اپيوئيدي 200 بار بيشتر از ترامادول و اثرضد دردي آن نيز 6 برابر ترامادول است.

-        فعاليت اپيوئيدي بستگي به تمايل كم جزء اصلي و تمايل زياد متابوليت M₁ براي باند شدن به رسپتور  µ اپيوئيد دارد.

-    ترامادول ممكن است نشانه هاي شبه اپيوئيد ( سرگيجه، خواب آلودگي، يبوست، تعريق، خارش) ايجاد كند اما احتمال بروز دپرسيون تنفسي نسبت به مورفين كمتر مي باشد مگر در نوع تزريقي كه اين احتمال زياد است.

-        تا به حال ثابت نشده است كه ترامادول مثل مورفين بتواند باعث ريليز هيستامين گردد.

-    در 7% مردم فعاليت ايزوآنزيم متابوليزه كننده ترامادول كمتر است ( به اين افراد متابوليزر ضعيف
مي گويند) به همين دليل غلظت ترامادول در سرم آنها بيشتر و غلظت متابوليت M₁ كمتر است. مصرف همزمان ترامادول با مهار كننده هاي آنزيمي نظير فلوكستين، پاروكستين و كينيدين باعث كاهش غلظت M₁ مي شود.

-    ترامادول باعث مهار باز جذب نوراپي نفرين و سروتونين نيز مي شود، بنابر اين نبايد همراه با مهار كننده هاي مونوآمينواكسيداز و ضد افسردگي هاي سه حلقه اي مصرف شود.

با توجه به توضيحات بالا عنايت داشته باشيد كه :

1-     اگر چه ترامادول به عنوان يك داروي اپيوئيدي طبقه بندي نشده است، مي تواند اثرات شبيه آنها را ايجاد كند.

2-     با قطع ناگهاني ترامادول علايم Withdrawal مي تواند اتفاق بيافتد، اين حالت ممكن است با taper كردن دارو رخ ندهد.

3-     مصرف اين دارو در افراد مسن بايد با احتياط صورت گيرد و ايمني مصرف اين فرآورده در كودكان به اثبات نرسيده است.

4-     در هنگام تجويز دارو از صحت عملكرد كليه و كبد بيمار مطمئن باشيد ودارو را براي مدت زمان محدودي تجويز نماييد.

5-   با توجه به مكانيزم دارو موارد زيادي از Abuse و Misuse دارو مشاهده و گزارش شده است لذا در صورت مراجعه بيمار جهت مصرف خودسرانه دارو او را از  عوارض آن آگاه نموده و جهت تشخيص و رفع پاتولوژي اوليه به پزشك ارجاع دهيد.

6-   در صورت مشاهده هر گونه عارضه متعاقب مصرف اين دارو با مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها    (6404223 ) تماس حاصل فرماييد.

References:

1. 1. American Hospital Formulary Service (AHFS) Drug Information 2004.
2. 2. Mosby’s Drug Consult, 2005

مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها

دبيرخانه تحقيقات كاربردي – معاونت غذا و دارو

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي