اطلاعيه شماره 28تاريخ:22/5/1382 ترامادول و عوارض آن

اطلاعيه شماره 28

تاريخ:22/5/1382

ترامادول و عوارض آن

به اطلاع كليه همكاران محترم مي رساند به دنبال ورود داروي ترامادول به بازار دارويي ايران، تعداد 67 مورد گزارش عارضه دارويي (24 مورد مرد و 43 مورد زن) در فاصله تير ماه 1381 الي تير ماه 1382 به مركز ADR ايران ارسال شده است. در ميان عوارض گزارش شده، تهوع و استفراغ شديد(43 مورد)، سرگيجه (17 مورد) و‌ كاهش فشار خون (11 مورد) بيشترين موارد را به خود اختصاص مي دهد. از ساير عوارض مي توان به مواردي نظير اختلالات تنفسي (11مورد)، ‌تشنج (2 مورد) و آنافيلاكسي (2 مورد) اشاره نمود^×. روش مصرف دارو در 82% موارد به صورت تزريق عضلاني و در 4% موارد به صورت تزريق وريدي بوده است.

ترامادول يك داروي ضد درد صناعي است كه اختصاصاً برروي رسپتوراپيوئيدي m اثر آگونيستي دارد و علاوه بر اين از باز جذب سروتونين و    نوراپي نفرين جلوگيري مي كند. اين دارو به صورت خوراكي يا تزريقي در دردهاي نسبتاً شديد حاد يا  مزمن از قبيل دردهاي بعد از عمل جراحي و دردهاي سرطاني استفاده مي شود. شايعترين عوارض ناشي از اين دارو شامل عوارض سيستم عصبي (سردرد و سرگيجه، تحريك CNS ، افسردگي و تشنج خصوصاً در انواع تزريق وريدي ) و عوارض گوارشي از جمله تهوع و استفراغ و يبوست مي باشد. از عوارض ديگر اين دارو مي توان به دپرسيون تنفسي، واكنش هاي حساسيتي،‌ كاهش يا افزايش فشار خون، اختلالات ادراري و اختلال در قاعدگي اشاره نمود.

با توجه به افزايش مصرف اين فرآورده در كشور ما، از همكاران محترم درخواست مي شود به نكات زير توجه فرمايند:

1-از جمله مهمترين و شايعترين عوارض جانبي ترامادول، تهوع و استفراغ مي باشد كه غالباً مي توان با تزريق آهسته دارو از آن جلوگيري كرد.

2-از تزريق وريدي سريع اين فرآورده جدا خودداري نماييد. تزريق وريدي اين دارو بايد حداقل طي 3-2 دقيقه يا به صورت انفوزيون انجام گيرد.

3-به طور كلي دپرسيون تنفسي ايجاد شده توسط ترامادول كمتر از مرفين است ولي در بيماراني كه اين دارو را به طور تزريقي دريافت مي كنند، احتمال بروز دپرسيون تنفسي وجود دارد.

4-خطر بروز تشنج در اثر مصرف همزمان ترامادول با مهار كننده هاي بازجذب سروتونين (SSRIs) ، ضد افسردگي هاي سه حلقه اي (TCAs) ،

مهار كننده هاي مونو آمينو اكسيداز (MAOIs)و ساير اپيوئيدها افزايش مي يابد. توصيه مي شود تا 2 هفته بعد از قطع مصرف MAOIs مصرف نگردد.

5- در بيماران با سابقه صرع و تشنج و بيماراني كه خطر بروز تشنج در آنها بالاست ( مواردي مانند تروماي سر يا سندرم قطع دارو و الكل ) احتمال بروز تشنج با ترامادول افزايش مي يابد.

6-نالوكسان مي تواند در شرايط overdose ترامادول تشنج ايجاد نمايد.

7-  واكنشهاي آنافيلاكتيك كشنده و ساير واكنشهاي ازدياد حساسيت مانند خارش، كهير،‌ برونكواسپاسم و آنژيوادم به طور نادر گزارش شده است. در بيماران با سابقه حساسيت به كدئين و ساير اپيوئيد ها خطر بروز حساسيت افزايش مي يابد.

9-  سندرم سروتونيني و تحريك يا تضعيف CNS  ( كاهش يا افزايش فشار خون ناشي از آن ) متعاقب مصرف همزمان ترامادول و MAOIs و SSRIs مشاهده شده است. ( ترامادول از بازجذب سروتونين و نوراپي نفرين جلوگيري مي كند ).

10-  از آنجايي كه ترامادول اثرات تضعيف كننده تنفسي الكل، داروهاي بي هوشي، خواب آورها و  فنوتيازين ها را تقويت مي كند،‌ استفاده همزمان ترامادول و اين داروها بايد با احتياط صورت گيرد و يا دوز ترامادول تقليل يابد.

11-سرگيجه ناشي از ترامادول وابسته به دوز مي باشد.

12-  در موارد نقص عملكرد كليه ( كليرانس كراتينين كمتر از ml/min 30 ) و مشكلات كبدي دوز دارو بايد كاهش يابد.

13- درمان با ترامادول در بيماراني كه تمايل به سوء مصرف اپيوئيدها يا سابقه اعتياد دارند توصيه نمي شود. زيرا اين دارو مي تواند وابستگي به دارو (Drug dependence) ايجاد كند.

14-ايمني و اثر بخشي مصرف ترامادول در كودكان زير 16 سال ثابت نشده است و مصرف آن در اين گروه سني توصيه نمي گردد.

15-  در سنين بالاتر از 75 سال دوز ترامادول نبايد از mg/day 300 تجاوز كند. زيرا در سالمندان خطر بروز عوارض ناخواسته داروها بيشتر است.

16- در بيماران با افزايش فشار داخل جمجمه با احتياط مصرف شود زيرا ميوز حاصل از ترامادول ممكن است علائم پاتولوژي داخل جمجمه را بپوشاند.

از همكاران محترم تقاضا مي گردد در صورت مشاهده هرگونه عارضه متعاقب مصرف اين دارو با مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها (شماره تلفن: 6404223 ) تماس حاصل فرمايند.

References: 1. American Hospital Formulary Service (AHFS) Drug Information. 2001

2. British Natinal Formulary (BNF). 1999.

مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها

دفتر تحقيق و توسعه-معاونت غذا و دارو

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي