اطلاعيه شماره 65 تاريخ 14/12/85 هشدار در خصوص شروع تأخيري ترومبوسيتوپني ناشي از هپارين

اطلاعيه شماره 65

تاريخ: 14/12/85

هشدار در خصوص شروع تأخيري ترومبوسيتوپني ناشي از هپارين

به اطلاع همكاران محترم مي رساند كه اخيراً تغييراتي در بخش هشدارهاي موجود درLabeling داروي هپارين مبني بر احتمال شروع تأخيري ترومبوسيتوپني ناشي از مصرف هپارين (heparin-induced thrombocytopenia or HIT) و ترومبوسيتوپني و ترومبوز ناشي از هپارين (heparin-induced thrombocytopenia and thrombosis or HITT)   صورت گرفته است

HIT عارضه ای است که به واسطه سيستم ايمني رخ مي دهد و در صورت وقوع مي تواند منجر به وقايع ترومبوآمبوليك  تهديد كننده حيات گردد. این عارضه در اثر تجمع  غيرقابل برگشت پلاكت ها ايجاد شده ممكن است منجر به ترومبوز وریدي و سرخرگي گردد كه در این صورت تحت عنوان ترومبوسيتوپني و ترومبوز ناشي از هپارين HITT  ناميده مي شود. كاهش شمارش پلاكتي به مقادير كمتر از /100000 مي تواند نشان دهنده HIT  باشد. اين عارضه معمولاً طي 14-5 روز پس از شروع درمان رخ مي دهد و در بيماران با سابقه قبلي دريافت هپارين، ممكن است بلافاصله پس از شروع مصرف نيز بروز نمايد.

بر اساس اطلاعیه جدید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، رويدادهاي ترومبوتيك که از جمله نخستين تظاهرات HITT مي باشند، ممكن است طي چندين هفته پس از قطع مصرف هپارين  نیز رخ دهند و لذا بيماراني كه پس از قطع مصرف هپارين دچار ترومبوسيتوپني يا ترومبوز مي گردند، بايستي از نظر HIT و HITT تحت بررسي قرار گيرند.

از جمله رويدادهاي ترومبوآمبوليك جدي مي توان به ترومبوز وريدي عمقی (Deep Vain Thrombosis or DVT)، آمبولي ريوي Pulmonary Emboli or PE))، ترومبوز وريد مغزي، ايسكمي عضو، سكته مغزي، انفاركتوس ميوكارد، ترومبوز مزانتريك، ترومبوز شریان كليوي، نكروز پوستي و گانگرن انتهاها كه ممكن است منجر به قطع عضو و حتي مرگ گردد، اشاره نمود.

لازم به ذکر است که در نوع دیگری از ترومبوسيتوپني ناشي از هپارين، عارضه خفیف بوده، شمارش پلاكتي بالاتر از      /100000 می باشد و ممكن است حتي با ادامه مصرف هپارين نیز برگشت پذير يا بدون پيشرفت باشد. این نوع ترومبوسیتوپني، ناشی از اثر مستقيم هپارين بر عملكرد پلاكتي است که منجر به چسبندگي پلاكتها و كاهش شمارش پلاكتي  مي گردد. اين عارضه معمولاً طی چند روز اول درمان رخ مي دهد و تعداد پلاكت ها غالباً بالاتر از /100000 بوده، عارضه قابل برگشت مي باشد. با اين وجود توصيه مي گردد شمارش پلاكت ها قبل از تجويز دارو و نيز به صورت دوره اي طي مصرف هپارين صورت پذيرد و هر گونه كاهش شمارش پلاكتي به دنبال مصرف هپارين به دقت تحت پايش قرار گيرد.         در صورت كاهش تعداد پلاكت ها به مقادير پايين تر از /100000 يا در صورت ترومبوز عودکننده، مصرف هپارين بايد بلافاصله قطع گردد و در صورت نياز، يك داروي ضد انعقاد مناسب جايگزين گردد. لازم به ذكر است كه در اين شرايط، جايگزيني هپارين با فرآورده هاي هپارينی با وزن مولكولي پايين (Low Molecular Weight Heparins or LMWHs)، مانند انوکساپارین، به علت احتمال بروز واكنش متقاطع ايمونولوژيكي جايز نمي باشد. هم چنین تجویز وارفارین در درمان HIT ممنوع می باشد به جز در مواردی که وارفارین از چندین روز پيش از وقوع HIT آغاز شده باشد و INR در محدوده مجاز باشد. هم چنین متذکر می گردد اخیرا داروی Danaparoid به فهرست دارویی کشور اضافه گشته است که از جمله موارد مصرف آن، درمان HIT می باشد

مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها

معاونت غذا و دارو- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي