اطلاعيه شماره 51
تاريخ 23/ 11 /84
بروز تشنج متعاقب مصرف همزمان تئوفيلين و سيپروفلوكساسين
به اطلاع همكاران محترم مي رساند كه مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها (ADR)، يك مورد گزارش مبني بر بروز تشنج متعاقب مصرف همزمان تئوفيلين و سيپروفلوكساسين دريافت نموده است. بيمار آقاي 65 ساله اي با سابقه Chronic Obstructive Pulmonary Disease( COPD) و مصرف تئوفيلين بوده است كه متعاقب عمل جراحي تومور مغزي، براي پيشگيري از بروز تشنج روزانه 100 ميلي گرم فنوباربيتال و 450 ميلي گرم فني توئين دريافت مي نمايد. يک ماه بعد متعاقب عفونت ريوي براي وي سيپروفلوكساسين 500 ميلي گرم دو بار در روز تجويز مي گردد. با مصرف دوز دوم سيپروفلوكساسين بيمار دچار تشنج مي گردد كه به مدت 10 دقيقه ادامه مي يابد. بعد از بروز اين عارضه سيپروفلوكساسين قطع گرديده و داروهاي فنوباربيتال و فني توئين از فرم خوراكي به فرم تزريقي تغيير مي يابد.
مركز ADR ايران به منظور پيشگيري از بروز تشنج و سميت با تئوفيلين متعاقب استفاده همزمان با سيپروفلوكساسين، عليرغم اشاره به اين تداخل در منابع معتبر دارويي، مجدداً توجه همكاران محترم را به نكات زير جلب مي نمايد:
1- هر دو داروي تئوفيلين و سيپروفلوكساسين به تنهايي مي توانند باعث ايجاد حملات تشنجي گردند. ۲- واكنشهاي شديد و كشنده در بيماران با مصرف همزمان تئوفيلين و سيپروفلوكساسين گزارش شده است. اين واكنشها شامل ايست قلبي، دپرسيون تنفسي، تشنج و صرع پايدار بوده است.
۳- مصرف همزمان داروي تئوفيلين با برخي از فلوروكينولونها از جمله سيپروفلوكساسين، افلوكساسين و انوكساسين باعث افزايش غلظت سرمي تئوفيلين و طولاني شدن نيمه عمر حذف تئوفيلين گرديده، احتمال بروز عوارض جانبي تئوفيلين ( تهوع، استفراغ، تپش قلب و تشنج) افزايش
مي يابد. اين داروها از طريق مهار سيستم آنزيمي سيتوكروم P450 باعث كاهش مشخص در كليرانس تئوفيلين و افزايش غلظت سرمي آن مي گردند.
۴- در صورتيكه بيمار ناگزير به استفاده همزمان از تئوفيلين با اين داروها مي باشد، سطح سرمي تئوفيلين بايد پايش شده و تنظيم دوز صورت گيرد.
۵- عليرغم مكانيسم فوق، احتمال وقوع اين عارضه متعاقب مصرف دوزهاي اوليه سيپروفلوكساسين در بيماراني كه از تئوفيلين استفاده مي نمايند وجود دارد و بايد احتياطات لازم انجام گيرد.
References:
1) Micromedex ® 2004
2) Martindale-The Complete Drug Reference-34th Edition
مركز ثبت و بررسي عوارض ناخواسته داروها
دبیرخانه تحقیقات کاربردی- معاونت غذا و دارو
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
کليه حقوق مادي و معنوي مطالب مندرج، براي سازمان نظام پزشکی خراسان رضوی محفوظ مي باشد.
طراحي و اجرا توسط سروش مهر رضوان