مهاجرت 3 هزار پزشک در 10 ماه گذشته از ایران / چرا؟
علی تاجرنیا مشاور عالی رییس سازمان نظام پزشکی کشور، در مصاحبه با « انتخاب» :
آمار دقیقی از پزشکان مهاجر ایرانی وجود ندارد، چراکه همه کسانی که مهاجرت می‌کنند، رسما چیزی به ما اعلام نمی‌کنند که ما قصد مهاجرت داریم. این آمارهایی که مطرح می‌شود نیز مربوط به همان تعداد افرادی است که برای دریافت رضایت‌نامه کاری به سازمان نظام پزشکی مراجعه می‌کنند.
همچنین بعضا اخبار پراکنده‌ای درباره تعداد پزشکان مهاجر شنیده می‌شود. وگرنه آمار دقیق پزشکان مهاجر می‌تواند بیشتر از اعدادی باشد که گفته می‌شود. چراکه فقط در یک ایالت آنتاریو واقع در کانادا قریب به 400 دندان پزشک ایران مشغول به کار هستند.
واقعیت این است که پزشکان به سبب تخصص و مهارتی که دارند در همه جوامع جز مشاغل پردرآمد هستند. این در حالی است که متاسفانه طی سالیان اخیر به ویژه بعد از شیوع بیماری کرونا اقتصاد درمان دچار چالش‌های زیادی شد. مضاف بر اینکه میزان درآمد پزشکان متناسب با میزان تورم نبوده تا عملا شرایط اقتصادی پزشکان تضعیف شود.
مردم به دلیل شرایط اقتصادی و معیشتی مگر در موارد اضطراری و حساس برای درمان مراجعه نمی‌کنند و در کنار آن نیز تعرفه‌های درمانی متناسب با وضعیت اقتصادی کشور تغییر نکرده و رشد نداشته است. لذا ما شاهد آن هستیم که بخش زیادی از همکاران پزشک یا طبابت نمی‌کنند و یا نوع همکاری و فعالیت خودشان را تغییر داده‌اند.
بسیاری از همکاران دندانپزشک من، اخیرا مطب خود را تعطیل کرده و در کلینک‌ها به فعالیت خودشان ادامه می‌دهند تا در هزینه‌ها صرفه جویی شود. این یک واقعیت تلخ است که در شرایطی که تجهیزات داندانپزشکی 8 برابر گران شده، تعرفه دندانپزشکان 30 درصد افزایش پیدا کرده و تلخ‌تر آن است که مردم حتی هزینه این تعرفه هم ندارند. چراکه وضعیت معیشتی مردم سخت شده است.
امروز بسیاری از مشاغل و افراد و ... یا مالیات نمی‌دهند و یا مالیات را کامل پرداخت نمی‌کنند ولی در این میان پزشکان سیبل قرار گرفتند. امروز بسیاری از بنگاه‌های دولتی و غیردولتی درآمدهای نجومی و غیرشفافی دارند ولی ما همیشه شاهد این هجمه‌ها علیه پزشکان هستیم.
سومین عاملی که در افزایش روند مهاجرت پزشکان تاثیر داشته، مربوط به تصمیمات و شخصیت این افراد است. برخی از پزشکان به دلیل آن احساس ناکارآمدی که در ساختار کشور شکل گرفته ترجیح می‌دهند که مهاجرت کنند. مشکلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... رفته رفته باعث شده تا علاقه‌مندی بخشی از شهروندان کشور نسبت به ادامه فعالیت در کشور کم شود. طبعا در چنین شرایطی که پزشکان به سبب تخصص و مهارتی که دارند، شرایط بهتری برای مهاجرت داشته و از این حیث نیز بخشی از همین مهاجرین هستند.
نمی‌توان تنها یک دلیل یا یک عامل را برای مهاجرت پزشکان مطرح کرد. مجموعه از عوامل و اتفاقات باعث این اتفاقات شدند. آنچنان که یکی از کشورهایی که مقصد پزشکان ایرانی برای مهاجرت است به متقاضیان اعلام کرده که برای مهاجرت باید از سازمان نظام پزشکی ایران استعفا بدهید. این اصلا درخواست عرف و معمولی نیست ولی با این حال برخی از همکاران ما برای مهاجرت حاضر به استعفا شدند.
اطلاع دقیقی از آمار مهاجرت پرستاران ندارم ولی در مجموع باید بگویم که چون کادر درمانی در کشور ما پایه علمی خوبی نسبت به کشورهای همتراز دارد، لذا کشورهای خارجی یک نوع گرایش به جذب کادر درمانی کشور ما دارند.
اولین اثر این مهاجرت‌ها خروج سرمایه‌های علمی و نخبگان از کشور است. به ویژه آنکه عمده این افراد کسانی هستند که توان علمی بالایی دارند و قطعا پیدا کردن جایگزین برای این چهره‌های برجسته و علمی راحت نخواهد بود.
