تاریخچه مامایی در ایران
تاریخچه مامایی در ایران
قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستانی, به هشتاد سال قبل بر می گردد. . اولین بار در سال ۱۲۹۸مرحوم نصیرالدوله, وزیر فرهنگ, مدرسه فرانکو پرشین را به دارالمعلمات تبدیل کرد و مقرر داشت که ده نفر از شاگردان این مدرسه, هفته ای ۳روز در بیمارستان زنان مشغول به قابلگی و درمان امراض شوند و این پایه آموزش مامایی به صورت علمی در ایران بود و به این ترتیب ,اولین آموزشگاه مامایی به نام “مدرسه قابلگی” با ده نفر شاگرد در بیمارستان زنان سابق شهر تهران تاسیس شد. کم کم پزشکانی با تخصص زنان و زایمان به ایران آمدند و به این فکر افتادند تا زمینه گسترش این فن به عنوان یکی از شاخه های علم پزشکی را فراهم آورند و این کار با همکاری دکتر صالح, بختیار و مصدق انجام شد و شالوده علمی این حرفه شد و اولین آموزشگاه عالی مامایی با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب آغاز به کارکرد(در سال ۱۳۰۸).
در سال ۱۳۱۳دانشگاه تهران تاسیس و سپس دانشکده پزشکی افتتاح گردید و در سال ۱۳۱۹بیمارستان زنان, ضمیمه دانشکده پزشکی شد.
در سال ۱۳۳۵تا ۱۳۵۸برنامه آموزشی آموزشگاه به برنامه۵/۱ساله پرستاری و مامایی برای لیسانسیه های پرستاری تغییر یافت و به دنبال سه سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از آغاز سال ۱۳۶۲به نام “مدرسه عالی مامایی ” شروع به کار کرد و در سال ۱۳۶۵پس از انتقال آموزش گروههای پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت, دانشکده های پرستاری ومامایی تاسیس شد و با تاسیس دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران , رشته مامایی به فعالیت پرداخت و هنوز هم ارائه خدمت می نماید. در سال ۱۳۷۴, اداره مامایی از دفتر پرستاری جدا شد و زیر نظر وزارت علوم قرار گرفت و از اقدا مات این اداره, ثبت ۱۵اردیبهشت, مصادف با ۵ماه می به عنوان “روز جهانی ماما” در تقویم رسمی کشور, تنظیم شرح وظایف کارشناسان و کارشناسان ارشد مامایی و اقدامات موثر در عضویت سازمان نظام پزشکی کشور و معرفی نیروهای واجد شرایط طرح در مراکز درمانی و پیگیری و ایجاد دورهPhDو…می باشد. همینک دوره دکترای رشته مامایی در کشور تصویب شده است ( تیر ماه ۱۳۸۴) و بزودی دانشگاه های مادر اقدام به تربیت ماماها در مقطع دکترای بهداشت باروری خواهند نمود.
تاریخچه انجمن مامایی کشور:
تشکیل مجمع مامایی در ایران به شهریور ۱۳۲۳بر می گردد که عده ای از ماماها, کانون مامایی تشکیل داده و شروع به کار کردندو سپس به نامهای”سندیکای مامایی ایران” و” جمعیت ماماها” و در نهایت در ۱۳۴۲این انجمن با همکاری کانون ماماها که اعضای آن را”پرستار-ماماها”تشکیل می دادند یکی شد و انجمنی به نام “انجمن ماماهای ایران” تشکیل گردید که اهداف آن شامل:
۱٫اطلاع از جنبه های اجتماعی-اقتصادی, تربیتی, حقوقی وسایل مربوط به مامایی در ایران.
۲٫راهنمایی ماما در پی بردن به مسایل مربوط به بهداشت مادران, بهداشت و تنظیم خانواده و توجه به مادر و نوزاد
۳٫حفظ حقوق و منافع ماماها و جلب مقامهای دولتی برای شناساندن بهتر ماماهای ایران
۴٫همکاری با انجمنهای خیریه, انجمنهای علمی و موسسه های ملی و دولتی در مسایل مربوط به بهداشت مادر و کودک
۵٫همکاری نزدیک با انجمنهای بین المللی به منظور تبادل افکار فرهنگی
۶٫کمک به بالا بردن سطح معلومات مامایی در ایران
در اواخر سال ۱۳۶۷به دلیل دشواریهای عدیده در حرفه (نا معین بودن جایگاه اصلی ماما , منطبق نبودن برنامه های آموزشی با شرح وظایف , عدم وجود شرح وظایف معین و یا عمل نکردن به آن, دخالتهای ناروای دشته های دیگر در آن عدم استقلال مامایی و حضور کارشناسان مامایی در تصمیم گیریهای مربوط به این رشته که خود موجب از دست رفتن بسیاری از حقوق ماماها شده, جذب نشدن ماماهای فارغ التحصیل , نداشتن نماینده در سطح وزارتخانه در ابعاد آموزش , درمان و بهداشت و…) عده ای از ماماها بر آن شدند که ضمن جلسات متعدد, روند حرکت آینده را ترسیم کنند(۱۳۶۷) و نهایتا هیات موسسی متشکل از ۱۲نفر به منظور پیگیری مراحل قانونی جهت تاسیس جمعیت مامایی ایران, تشکیل شد و در تاریخ ۱۹/۱۰/۶۹پروانه فعالیت جمعیت مامایی ایران, از سوی وزارت کشور صادر شد و در ۴/۱۲/۶۹به ثبت رسید و رسمیت حقوقی آن تثبیت گردید.
