روز جهانی بهداشت-همه ساله روز 18 فروردین(7 آوریل) به عنوان روز جهانی بهداشت در کشور های مختلف جهان گرامی داشته می شود .
در چنین روزی در سال 1948 میلادی در نیویورک، نخستین اساسنامه ی کنفرانس بین المللی بهداشت از سوی سازمان بهداشت جهانی تدوین گردید.همچنین
در ژوئن همان سال نخستین مجمع عمومی سازمان بهداشت جهانی در ژنو با حضور نمایندگان بیش از شصت و یک کشور جهان تشکیل شد . از آن سال به بعد همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی بهداشت در کشورهای مختلف گرامی داشته می شود .
در جمهوری اسلامی ایران امر بهداشت همواره به عنوان یکی از مباحث مبنایی در مباحث توسعه مندی کشور مد نظر بوده است چنانکه فصل بیست و پنجم قانون" بر نامه ی سوم توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور " به بهداشت و درمان اختصاص داده شده است :
ماده ی 192
الف ـ به منظور افزایش کارایی و توسعه ی خدمات بهداشتی درمانی در کشور و ایجاد تسهیلات جهت دسترسی آحاد مردم به این خدمات و تعیین حدود تصدی بخش دولتی و غیر دولتی اقدامات زیر انجام خواهد شد:
1- کلیه ی خدمات بهداشتی اعم از شهری و روستایی به صورت رایگان توسط دولت ارائه می گردد.
2- خدمات درمان سرپایی روستاییان در واحدهای موجود توسط دولت ارائه می شود. توسعه ی مراکز درمان روستایی در مناطقی که امکان سرمایه گذاری بخش خصوصی و تعاونی وجود ندارد توسط دولت انجام می شود.
3- درمان سرپایی شهری در مراکز بهداشت و درمان شهری موجود به عهده ی دولت است لکن توسعه ی آن با مشارکت بخش خصوصی و تعاونی خواهد بود.توسعه ی فعالیت های بخش دولتی منحصر به مناطقی خواهد بود که جاذبه ای برای بخش خصوصی وجود ندارد.
4- ضمن استمرار تصدی دولت در درمان بستری برای مناطق توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته و شهرهای کوچک (کمتر از یک صد هزار نفر جمعیت) و تأمین تخت های آموزشی متناسب با تعداد دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی، توسعه ی مراکز درمان بستری در شهرهای بزرگ (بیشتر از یک صد هزار نفر جمعیت) بر عهده ی بخش غیر دولتی خواهد بود. همچنین در شهرهای بزرگ جهت واگذاری امکانات درمان بستری موجود و ایجاد مراکز درمان بستری جدید برای بخش غیر دولتی با اولویت تعاونیهای گروه پزشکی تسهیلات لازم ایجاد خواهد شد.
5- سازمان بهزیستی کشورمکلف است در جهت سامان دهی و توانبخشی بیماران روانی مزمن و سالمندان، در سال اول برنامه ی سوم نسبت به تهیه، تدوین و اجرای طرح سامان دهی بیماران یاد شده اقدام نماید. آییننامه ی اجرایی بند فوق با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
در جمهوری اسلامی ایران امر بهداشت همواره به عنوان یکی از مباحث مبنایی در مباحث توسعه مندی کشور مد نظر بوده است چنانکه فصل بیست و پنجم قانون" بر نامه ی سوم توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور " به بهداشت و درمان اختصاص داده شده است.
ب ـ به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجازه داده می شود در جهت ارتقای کارایی و مشارکت کارکنان و مردم در مورد امکانات بهداشتی و درمانی و دارویی و توانبخشی خود با رعایت موارد مذکور در بند (الف) این ماده اقدامات زیر را انجام دهد:
1- خرید خدمات تعریف شده از کارکنان خود طبق تعرفههای مصوب (نظام کارمزدی به جای روزمزدی) و همچنین از بخش غیر دولتی.
2- پرداخت بخشی از درآمدهای حاصل از ارائه ی خدمات به کارکنان در واحدهای تحت تصدی دولت به صورت کارانه برای افزایش کارایی آنان.
اعتبار لازم برای اجرای بند (ب) این ماده در لایحه ی بودجه ی سالانه منظور خواهد شد. درآمدهای حاصله در هر استان در قالب بودجههای سالانه صرف توسعه ی کمی و کیفی خدمات بهداشتی و درمانی همان استان می گردد.
روز جهانی بهداشت
آیین نامههای اجرایی این ماده شامل تعیین وضعیت کارکنان شاغل، ضوابط و نحوه ی واگذاری، تعریف خدمات قابل واگذاری و نحوه ی قیمت گذاری آنها، روش های پرداخت، نحوه ی هزینه ی درآمدهای حاصله و سایر موارد، مشترکاً توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه حداکثر در مدت شش ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده ی 194
کلیه ی مراکز تولید و توزیع موارد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی و همچنین مراکزی که در زمینههای فوق خدماتی را ارائه می کنند موظفند ضمن رعایت ضوابط بهداشتی که از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دستگاه های ذیربط اعلام می گردد نسبت به اخذ تأییدیه ی ادواری از افراد حقیقی و یا حقوقی (دولتی و یا غیر دولتی) که صلاحیت آنها حسب مورد از طرف دستگاه های سابقالذکر برای مدت معین تأیید شده است اقدام کنند.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دستگاه های ذیربط موظفند حسب مورد بر خدمات افراد حقیقی و یا حقوقی تأیید صلاحیت شده به صورت مستمر نظارت و در صورت مشاهده ی تخلف ضمن رد صلاحیت آنها موضوع را به مراجع قانونی ارجاع نمایند. آیین نامه ی این ماده مشتمل بر تعیین واحدهای تولیدی، توزیعی و خدماتی مشمول این ماده، تعیین مقاطع زمانی اخذ تأییدیه ی بهداشتی برای هر یک از مراکز مربوطه، تعیین تعرفهها، نحوه ی برخورد با متخلفان اعم از اخذ جرایم و معرفی به دادگاه، ضوابط تعیین صلاحیت اشخاص حقیقی و حقوقی نظارت کننده و سایر موارد، حداکثر طی مدت شش ماه پس از تصویب این قانون توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری دستگاه های ذیربط تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده ی 197
به منظور نهادینه کردن امنیت غذا (دسترسی همه ی افراد جامعه به غذای کافی و سالم) و بهبود تغذیه ی مردم و کاهش بیماری های حاصل از سوء تغذیه و ارتقای سلامت جامعه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است حداکثر طی مدت یک سال نسبت به تعیین سبد غذایی مطلوب اقدام کند و برای تحقق آن دستگاه های ذیربط باید اقدامات ذیل را بهعمل آورند.
الف ـ وزارت خانههای فرهنگی و آموزشی و همچنین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظفند نسبت به ارتقای فرهنگ و آگاهی های تغذیه ای و ارائه ی آمـوزش های لازم به منظور ترویج سبد مطلوب غذایی به عموم مردم اقدام کنند.
ب - شورای اقتصاد در توزیع منابع اعتباری یارانهها در مورد مواد غذایی پس از کسب نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی زمینه ی اجرای سبد مطلوب غذایی را فراهم خواهد کرد.
ج - به منظور رفع سوء تغذیه ی خانوارهای کم درآمد، یارانه ی کالاهای اساسی اعطایی به نیازمندان، روستاییان و ساکنین مناطق کمتر توسعه یافته نسبت به سایرین افزایش می یابد.
د ـ به منظور ارتقای سطح سلامتی مردم، مؤسسه ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران موظف است حداکثر تا پایان برنامه ی سوم استانداردهای ایمنی مواد غذایی را تکمیل و جهت اعمال نظارت بر کیفیت تولید و عرضه ی مواد غذایی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر ذیربط اعلام کند.
هـ ـ ساختار و تشکیلات مناسب امنیت غذا و تغذیه در سطوح ملی و استانی طی مدت شش ماه از تصویب این قانون توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و پس از تأیید سازمان های امور اداری و استخدامی و برنامه و بودجه به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
کليه حقوق مادي و معنوي مطالب مندرج، براي سازمان نظام پزشکی خراسان رضوی محفوظ مي باشد.
طراحي و اجرا توسط سروش مهر رضوان