معافیت از اهدای خون ویژه پزشکان

معافیت از اهدای خون ویژه پزشکان

" اهدای خون ، اهدای زندگی "  سالها شعار سازمان انتقال خون برای جلب توجه و ترغیب عمومی به ضرورت مشارکت در امر حیاتی اهدای خون بعنوان تنها راه تامین فراورده های خونی بوده است . با گسترش فرهنگ سازی و اطلاع رسانیهای مربوط  که موجب تهیه خون مورد نیاز از  صرفا داوطلبان اهدای خون در کشور شد ، شعار " اهدای خون سالم ، اهدای زندگی " بیش از پیش بر سلامت داوطلبان اهدای خون  و محصولات خونی تاکید دارد . تهیه کافی فراورده های سالم خونی از وظایف عمده سازمان انتقال خون است . اگر چه داوطلبان اهدای خون ، هم در کفایت و هم در سلامت محصولات خونی تاثیر انکار ناپذیری دارند ولی زمانی که بدرستی هدایت گردند میتوانند این نقش مهم را بخوبی ایفا نمایند . اطلاع رسانی عمومی مبنی بر آنکه خون جایگزینی نداشته و انسانهای سالم و نیکوکار تنها منبع تهیه خون هستند ،  تشریح علل پزشکی که در آنها مصرف فراورده های خونی لازم است  ، توضیح علل و موقعیتهاییکه موجب نیاز روزافزون  به فراورده های خونی گردیده اند  ، توصیف مراحل مختلف تهیه فراورده های خونی که با صرف زمانی است  که هر لحظه آن برای بیماران نیازمند میتواند حیاتی باشد و شرح شرایط ویژه نگهداری محدود انواع فراورده های خونی ، موجب آگاهی و ترغیب همگانی  به اهدای مستمر خون و تامین کافی فراورده های خونی خواهد شد . اهداکنندگان خون در صورت آگاهی از شرایط اهدای خون ، اطلاع و پرهیز از رفتارها و اقداماتی که میتواند سلامت آنها و در نتیجه خون اهدایی آنان  را به خطر اندازد و همچنین ضرورت رعایت صداقت در مراحل مختلف اهدای خون ، میتوانند سهم بسزایی در تامین سلامت فراورده های خونی داشته و در غیر اینصورت تهدیدی در سیستم تهیه و توزیع فراورده های سالم خونی تلقی گردند . در سازمان انتقال خون برای افزایش سلامت فراورده های خونی اقدامات مختلفی طراحی شده  که با دقت و تحت نظارت مستمر اجرا میشوند . از مهمترین این اقدامات ارائه آموزشها و اطلاع رسانیهای مرتبط به اقشار مختلف جامعه ، غربالگری پزشکی داوطلبان پیش از اهدای خون ، اجرای فرایند خودحذفی محرمانه اهداکنندگان ، غربالگری آزمایشگاهی خون های اهدایی ، دریافت و بررسی گزارشات اهداکنندگان پس از اهدای خون ( CALL BACK )  ،  ارائه مشاوره های پزشکی پس از اهدای خون به اهداکنندگان و همچنین فصد خون ( خونگیری در سیستمی جداگانه  از بیماران و افرادیکه واجد شرایط اهدای خون نیستند ) میباشند .

مصاحبه و معاینه پزشکی پیش از اهدای خون از ارکان مهم حفظ و ارتقا سلامت محصولات خونی است که با مشارکت صادقانه و صبورانه داوطلبان صورت می گیرد . در این مرحله پزشکان سازمان انتقال خون ضمن معاینه عمومی با انجام مصاحبه ای محرمانه  به مرور و ارزیابی سوابق مختلف پزشکی ، اهدای خون و بویژه رفتارها و عادات داوطلبان می پردازند . آگاهی داوطلبان از اینکه  نحوه پاسخ به سوالات طرح شده ، نقش تعیین کننده ای در حفظ سلامت آنان و همچنین دریافت کنندگان خون آنها خواهد داشت ، موجب مشارکت صادقانه آنها در این فرایند مهم است . در مجموعه انتقال خون دستورالعمل های مدون و جامعی برای ارزیابی پاسخ داوطلبان به سوالات مورد نظر وجود دارد که ملاک تصمیم گیری پزشکان سازمان برای اهدای خون و یا عدم اهدای خون داوطلبان قرار می گیرند . این دستورالعمل ها که با توجه به دانش روز و تجربیات حاصله بطور منظم بازنگری و به روز میشوند ، با هدف حفظ سلامت اهداکنندگان خون و دریافت کنندگان خون تدوین و استفاده میشوند . نتیجه غربالگری  پزشکی منجر به  اهدای خون و یا معافیت از اهدای خون داوطلبان می گردد . معافیت از اهدای خون ممکن است موقت و یا دائم باشد . معافیت موقت از اهدای خون موجب ممانعت از پذیرش داوطلبان در مدت زمان مشخصی شده و پس از طی این زمان ، فرد مجددا واجد شرایط مراجعه و بررسی  خواهد بود . معافیت دائم موجب ممانعت دائمی و تا آخر عمر داوطلب از پذیرش و اهدای مجدد خون است . نکته مهم در معافیتهای اهدای خون آن است که افراد معاف شده تحت هرشرایطی نباید در زمان معافیت اقدام به مراجعه و اهدای خون نمایند چرا که در این صورت اهدای خون می تواند تهدید جدی برای سلامت آنان  و یا دریافت کنندگان خون آنها باشد . از این رو در زمان معافیت ، اهدای خون اهدای زندگی نیست و تهدید زندگی به شمار می رود .

در زمان معافیت ، عدم اهدای خون کمک به سلامت دیگران است . معاف شدگان از اهدای خون با پرهیز از اهدای مجدد خون و همچنین ترغیب دیگران به این اقدام حیاتی میتوانند نقش موثر خویش را در نجات جان همنوعان ایفا نمایند .  از زمان ورود هر میکروب به بدن تا تشخیص آلودگی ، مدت زمانی طول می کشد که به آن دوره پنجره می گویند . در این محدوده زمانی ، تشخیص آلودگی به میکروب با هیچ فناوری آزمایشگاهی ممکن نیست .  رفتارهای پرخطر و غیر بهداشتی  با احتمال انتقال آلودگی های میکروبی به بدن همراه هستند  و لذا در صورتیکه افراد از زمان انجام این رفتارها تا بررسی آزمایشگاهی در دوره پنجره آلودگی باشند ، تشخیص آلودگی به میکروب میسر نبوده و ممکن است در عین حالی که افراد از نظر آزمایشگاهی بطور کاذب سالم تشخیص داده میشوند ، آلوده به میکروب بوده و با اهدای خون و مصرف فراورده های آن موجب انتقال این آلودگی به دیگران شوند . مدت زمان دوره پنجره برای میکروبها متفاوت و بستگی به عوامل مختلفی چون نوع میکروب ، راه انتقال ، سیستم ایمنی افراد ، فناوری آزمایشگاهی و ... دارد . با توجه به مطالعات صورت گرفته و استفاده از پیشرفته ترین فناوریهای آزمایشگاهی در انتقال خون ، در حال حاضر  مدت زمان دوره پنجره برای عوامل میکروبی منتقله از طریق خون بطور متوسط یکسال در نظر گرفته شده است . از آنجا که در بررسی های انتقال خون  مهمترین مسئله ، حفظ و ارتقا سلامت فراورده های خونی می باشد ، منطقی است که مدت زمان مرحله پنجره طولانی تر در نظر گرفته شود .  تنها راه تشخیص آنکه ممکن است داوطلبی در دوره پنجره آلودگی باشد ، بررسی احتمال انجام  اخیر رفتارهای پرخطر و تعیین مدت زمان از انجام آن ها است که این مهم در مرحله مصاحبه و معاینه پیش از اهدای خون توسط پزشکان و با مشارکت آگاهانه و صادقانه داوطلبان صورت می گیرد .

از مهمترین عوامل دیگری که در کفایت و سلامت فراورده های خونی و داوطلبان اهدای خون نقش مهمی دارد ، آگاهی و عملکرد جامعه پزشکی و بویژه پزشکان شاغل در مراکز مختلف درمانی در این خصوص است . پزشکان باید بدانند که فعالیت مجموعه انتقال خون الزاما برای غربالگری ناقلین به ویروسهای منتقله از طریق خون نیست بلکه در روند تهیه کافی از فراورده های سالم خونی بررسیهایی صورت می گیرد که در طی آن ممکن است ناقلین به برخی از آلودگیهای منتقله از طریق خون هم شناسایی شوند . در مجموعه انتقال خون برای تهیه فراورده های خونی ، مقررات گسترده ای تدوین شده است که تحت نظارتهای مستمر داخلی و بین لمللی اجرا میشوند و لذا برای تامین فراورده های خونی ، هر داوطلب غنیمت نیست و بدون شرایط مربوط اجازه اهدای خون نخواهد داشت . تاکید شده و میشود که جهت کاهش میزان خطا و تردید ، افرادیکه حتی احتمال خطر و بیماری دارند نباید برای ارزیابی شرایط مربوط ، به مراکز انتقال خون راهنمایی گردند .  بر این اساس باید پزشکان جهت کمک به تامین کافی ذخایر سالم خونی ،  فقط افراد سالم و واجد شرایط را به پایگاههای اهدای خون ترغیب و راهنمایی نموده و به هیچ وجه افراد ناقل ، خانواده و نزدیکان افراد ناقل ، افرادی که اخیرا رفتارهای پرخطر و غیر بهداشتی داشته و همچنین بیمارانیکه نیاز به کاهش حجم خون دارند ، نباید برای اهداف تشخیصی ، پیگیری و درمان به مراکز انتقال خون ارجاع گردند . اگر چه مراکز انتقال خون وظیفه درمانی ندارند ولی برای حفظ و ارتقا سلامت فراورده های خونی ، در مراکز انتقال خون بخش فصد خون ( خونگیری درمانی – خونگیری غیر اهدایی ) طراحی و فعالیت مینماید که وظیفه آن خونگیری از بیماران و افرادی است که واجد شرایط اهدای خون نبوده ولی بنا به صلاحدید و دستور کتبی پزشک معالج نیاز به کاهش حجم خون دارند .

در این بخش ، خونگیری به روش استاندارد و استریل و تحت نظر پزشک انجام میشود ولی خون اخذ شده به شیوه کاملا ایمن معدوم گردیده و هرگز وارد چرخه بررسی های آزمایشگاهی و مصرف نخواهد شد . جامعه پزشکی باید بداند که شرایط عمومی اهدای خون شامل وزن حداقل 50 کیلوگرم ، سن بین 18 تا 60 سال ، رعایت فواصل مجاز اهدای خون بمدت حداقل 8 هفته ، رعایت تعداد نوبتهای مجاز اهدای خون ( آقایان 4 نوبت و بانوان 3 نوبت در سال ) ، پرهیز از رفتارهای پرخطر و غیر بهداشتی و همچنین  دارا بودن سلامت عمومی جسمانی و روانی است . توضیح آنکه کلیه داوطلبان اهدای خون می بایست در 4 تا 6 ساعت قبل از اهدای خون غذای سبکی میل نموده و ناشتا نباشند .  جامعه پزشکی باید در خصوص مهمترین علل و زمان معافیتهای اهدای خون اطلاع داشته تا بتواند نقش حرفه ای و حیاتی در تامین کافی از فراورده های سالم خونی ایفا نماید . اعمال معافیتها و تعیین زمان معافیتها در موارد بسیاری از  مصرف داروها ، ابتلا به بیماریها ، انجام رفتارها و ... با شواهد شناخته شده اثرات آنها در افراد اهداکننده ، کیفیت فراورده های خونی و یا اثرات آنها در دریافت کنندگان محصولات خونی صورت گرفته و در مواردی نیز بدلیل آنکه اگر چه ممکن است شواهدی مبنی بر وجود این اثرات نباشد ولی چون مدارکی دال بر بی خطر بودن آنها نیز ارائه نشده ، معافیتها در جهت افزایش ضریب ایمنی و سلامتی فراورده های خونی اعمال میگردند .

مهمترین علل معافیتهای دائم از اهدای خون :

1-      مصرف داروها :

دیلانتین -  دیژیتال -  داروهای شیمی درمانی در درمان سرطان - هورمون های هیپوفیز مانند هورمون رشد با منشا انسانی -  مصرف انسولین در دیابت -  تگیسون

2-      ابتلا به بیماریها :

در بیماریهای تنفسی از جمله آمفیزم ، برونشیت مزمن پیشرفته ، آسم ریوی شدید – در بیماریهای قلبی از جمله آنژین صدری ، کورپولمونال ، سابقه جراحی بای پاس کرونری ، بیماری دریچه قلب ( AS ) – در بیماریهای هماتولوژیک از جمله هموگلوبینوپاتی ، آنمی آپلاستیک ، بیماریهای هموراژیک ارثی ، پلی سیتمی ورا – در بیماریهای گوارشی از جمله IBD ، اختلالات دژنراتیو کبدی – بیماریهای کلیه مانند گلومرولونفریت مزمن و سایر اختلالات مزمن کلیه ، نفرکتومی یکطرفه ( به غیر از مواردی که ناشی از تروما بوده است ) – بیماریهای عصبی و روانی از جمله  CVA ، سوابق مکرر TIA ، عقب ماندگی ذهنی ، حملات عود کننده سنکوپ ، بیماریهای مغزی پیشرونده ، صرع و تشنج حتی اگر با دارو کنترل گردیده است ( داوطلبی که سابقه تشنج داشته ولی 3 سال از قطع دارو گذشته و هیچ حمله و علامتی از تشنج در 3 سال گذشته نداشته است منعی برای اهدای خون نخواهد داشت ) – بیماریهای متابولیک از جمله دیابت وابسته به انسولین ، هیپوتیروئیدی اتوایمون ، هیپرتیروئیدی – بیماریهای بدخیم ( به غیر از سرطانهای پوستی ، SCC ، BCC ، سرطان پاپیلری تهاجم نیافته تیروئید و سرطان Insitue گردن رحم که تا درمان و بهبود کامل معافیت موقت دارند ) – جراحی ها ی سرطان و قلب باز ، دریافت کنندگان پیوند آلوژنیک قرنیه ، دورامتر و مغز استخوان –بیماریهای ایمنی از جمله بیماریهای کلاژن و عروقی با یا بدون درمان –بیماریهای عفونی از جمله کالا آزار ، ناقلین ویروسهای هپاتیت و HIV و HTLV1 ( و سایر عوامل منتقله از طریق خون ) و نیز ابتلا به هپاتیت نامشخص پس از سن 11 سالگی و همچنین ابتلا به هپاتیت پس از انتقال خون ، بابزیوس ، شاگاس ، تب کیو ، کروتسفلد جاکوب ، لپروز ، ابتلا و یا سابقه ابتلا به مالاریا ، سابقه ابتلا به سیروز کبدی ،

3-      رفتارها و شرایط خاص :

سو مصرف مواد از جمله الکلیسم مزمن ، مصرف هروئین و کراک ( به هر روش )  ، سواستفاده از مواد و داروهای تزریقی ( حتی یک بار )  – دریافت پول و یا مواد مخدر به ازای تماس جنسی ( روابط جنسی با اهداف اقتصادی ) – همسر ناقل هپاتیت های ویروسی – افرادیکه با تشخیص مراجع ذی صلاح بعنوان جانباز شیمیایی شناخته شده اند – آقایان هموسکسوال – افرادیکه از سال 1359 تا کنون بمدت 5 سال و یا بیشتر در اروپا بوده و نیز افرادیکه از سال 1359 تا 1375 بمدت 3 ماه و یا بیشتر در انگلستان بوده اند .

مهمترین علل معافیتهای موقت از اهدای خون :

1- مصرف داروها :

در صورتیکه داوطلب اهدای خون از نام داروی مصرفی اطلاع نداشته باشد تا مشخص شدن مشخصات داروی مصرفی از اهدای خون موقتا معاف میگردد . در سازمان انتقال خون جداولی از داروها و مدت زمان معافیت ناشی از مصرف آنها تدوین گردیده که به روز شده و ملاک ارزیابی پزشکان آن سازمان در این خصوص  خواهند بود . معافیت با مصرف برخی از داروهای شایع به شرح زیر است :

- مصرف استامینوفن ، ویتامین ها و قرص های لاغری معافیت از اهدای خون ندارند . با مصرف داروهای ضد فشار خون و نیز داروهای هایپوگلایسمیک خوراکی در صورتیکه داوطلب مربوط دچار عوارض بیماری نبوده ، مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی نباشد ، محدوده فشار خون و یا قند خون در اندازه نرمال بوده و بیماری کنترل شده باشد ، معمولا معافیت از اهدای خون اعمال نمیشود ولی تصمیم نهایی در این خصوص با پزشکان سازمان انتقال خون می باشد .

-دسته داروهای آسپیرین : مصرف اغلب داروهای آسپیرینی بدلیل ایجاد اختلال در عملکرد پلاکتها معافیت 48 ساعته از زمان آخرین مصرف تا اهدای پلاکت دارند . این افراد میتوانند خون کامل اهدا نمایند به شرط آنکه از خون کامل اهدایی آنان پلاکت تهیه و مصرف نشود . موارد استثنا در این گروه شامل پلاویکس و تیکلوپیدین  ( معافیت 14 روزه ) ، ایبو بروفن و پیروکسیکام  ( معافیت 3 روزه ) ، تریامینیک ( معافیت 7 روزه ) است . – مصرف موضعی سالیسیلاتها منع اهدای خون ندارند .

-مصرف خوراکی آنتی بیوتیکها موجب 48 ساعت معافیت  پس از آخرین مصرف میگردد ( در صورتیکه تب نداشته باشد ) .  مصرف تزریقی آنتی بیوتیکها موجب معافیت از اهدای خون بمدت یکماه از آخرین مصرف می گردد .

-مصرف رتین A  و کورتیزون معافیت 7 روزه از اهدای خون دارند . مصرف آکوتان و فیناسترید موجب معافیت یکماهه می شوند . کلومیفن معافیت 3 ماهه از انتقال خون دارد . مصرف داروهای ضد انعقاد تا زمان طبیعی شدن کلیه آزمایشات انعقادی منع اهدای خون دارند . مصرف دیورتیکها و آرام بخشها بر اساس ارزیابی و نظر پزشک  الزاما منع اهدای خون ندارند .

2-رفتارها و شرایط خاص :

-در زمان بارداری و تا 6 ماه پس از زایمان معافیت موقت از اهدای خون اعمال می شود . داوطلبی که سابقه سقط جنین دارد تا یکسال از انجام سقط از اهدای خون معاف می گردد . بانوان تا پایان دوران شیردهی از اهدای خون معاف خواهند بود . افرادی که دارای شغل و یا فعالیتهایی هستند که نیاز به هوشیاری کامل دارد ( مانند خلبانان ، آتش نشانان ، غواصان ، رانندگان وسایل نقلیه سنگین ، ورزشکاران حرفه ای ، رانندگان قطار ، کوهنوردان و کار در ارتفاعات ) باید فاصله زمانی 24 تا 48 ساعت از اهدای خون تا برگشت به شغل یا فعالیت مربوطه را رعایت نمایند . انجام آنژیو گرافی در صورتیکه نتایج آن سالم باشد موجب معافیت یکساله از اهدای خون میشود . برای سفر به مناطق آندمیک مالاریا معافیت یکساله اعمال خواهد شد و در صورتیکه داروی پروفیلاکسی مالاریا مصرف شده باشد و یا مدت اقامت بیشتر از 3 ماه بوده باشد  و یا افراد از مهاجرین ، پناهندگان و یا ساکنین مناطق آندمیک مالاریا بوده باشند معافیت سه ساله است . مصرف فراورده های خونی  و دریافت فاکتورهای انعقادی  موجب معافیت یکساله  داوطلبان از اهدای خون می گردد . داوطلبی که همسر وی هموفیل است از زمان دریافت فاکتور انعقادی توسط همسر ،  تا یکسال معاف از اهدای خون است . رفتارهای پرخطر و غیر بهداشتی که طی آن خون و یا مخاط داوطلب بطور مستقیم و یا غیر مستقیم با خون و ترشحات افراد دیگر در تماس قرار می گیرد از جمله تماس جلدی و یا مخاطی با وسایل تیز ، برنده و سوزن و همچنین پاشیده شدن خون و ترشحات خونی به چشم ، معافیت یکساله از زمان انجام رفتار تا اهدای خون دارند از نمونه این رفتارها می توان به  تاتو کردن ، حجامت ، خالکوبی ،  سوراخ کردن بدن  ( مانند گوش و بینی و لب و ... بمنظور استفاده از زیورآلات ) ، طب سوزنی اشاره نمود . تزریق ماده حاجب جهت عکسبرداری موجب معافیت 24 ساعته از اهدای خون است . در صورت بیوپسی ، بر اساس نتایج بررسی های پاتولوژیک تصمیم گیری خواهد شد . افرادیکه با فرد ناقل هپاتیت B ( و یا مشکوک به هپاتیت )  هم خانه بوده و یا تماس داشته اند بمدت یکسال ازجدا شدن و یا آخرین تماس از اهدای خون معاف میگردند . افرادیکه سوابق مشکوکی از ابتلا به هپاتیت و یا زردی و یا بیماریهای نامشخص داشته اند تا انجام بررسی های تکمیلی معاف خواهند بود . تماس با فرد مبتلا به هپاتیت A  موجب معافیت یکماهه از آخرین تماس میگردد . اهدای مغز استخوان و نیز  اهدای خون کامل موجب معافیت 8 هفته ای از اهدای مجدد خون و سایر اجزای خونی شده و اهدای اختصاصی پلاسما و یا پلاکت به روش آفرزیس معافیت 48 ساعته از اهدای خون کامل دارند . هر گونه تماس جنسی خارج از چهار چوب خانواده  اعم از دهانی ، واژینال و یا مقعدی با و یا بدون استفاده از وسایل حفاظتی مانند کاندوم ، موجب معافیت یکساله از اهدای خون میگردد . تماس جنسی در چهار چوب خانواده به شرطی که همسر،  شرکای جنسی دیگری نداشته باشد و نیز  مبتلا به هپاتیت و یا ایدز نبوده و یا برای این بیماریها پرخطر محسوب نشود ( مثلا معتاد تزریقی نباشد ) و همچنین مصرف فاکتورهای انعقادی نداشته باشد منعی برای اهدای خون ندارد .  شرکای جنسی افراد مبتلا و یا در معرض خطر ابتلا به بیماریهای منتقله از طریق خون ( مانند هپاتیت B  ) ، معافیت یکساله دارند . پرداخت پول و یا مواد مخدر به ازای تماس جنسی معافیت یکساله از اهدای خون دارد . تماس جنسی خانم با مرد هموسکسوال منع اهدای خون بمدت یکسال ازآخرین  تماس جنسی دارد . مصرف استنشاقی مواد مخدر مانند کوکائین ( حتی یکبار) موجب معافیت یکساله از اهدای خون میگردد . اغلب واکسن ها منع اهدای خون ندارد به جز واکسنهای ضد حساسیت که برای 72 ساعت ، واکسن های اوریون و تب زرد و سرخک و فلج اطفال و نوع خوراکی حصبه برای 2 هفته ، واکسن های سرخجه و واریسلا زوستر ( آبله مرغان ) و تست پوستی TB ( اگر برای بررسی روتین و یا استخدام و مدرسه بوده ) برای 4 هفته  ، واکسن های بدون پروانه وزارت بهداشت و واکسن ضد هاری ( در ایمن سازی پس از تماس ) و ایمونوگلوبولین هپاتیت B برای 4 هفته معافیت از اهدای خون اعمال می گردد . وضعیت تادیبی و بازداشت بمدت 72 ساعت مداوم و یا بیشتر موجب معافیت یکساله از اهدای خون میشود.

3-بیماریها :

در سازمان انتقال خون جداولی از بیماریها و مدت زمان معافیت ناشی ازابتلا به آنها تدوین گردیده که به روز شده و ملاک ارزیابی پزشکان آن سازمان در این خصوص  خواهند بود . در اغلب بیماریها تا زمان بهبودی کامل و یا بدست آمدن شرایط مربوط ، معافیت از اهدای خون در نظر گرفته میشود از جمله ابتلا به مننژیت ، تالاسمی مینور ، انمی فقر اهن ، سنگهای کلیوی ،  عفونتهای ادراری ، فیشر و فیستول ،  سینوس پاینوئیدال ، گاسترو آنتریت ،  اولسر پپتیک با خونریزی ، اختلالات آزمایشگاهی عملکرد کبد ، آلرژی های فصلی ، حساسیت های شغلی ، تب خال با زخم فعال ، اغلب بیماریهای مرتبط با پوست و مو و ... .

معافیت با ابتلا به برخی از بیماریهای شایع به شرح زیر است :

ابتلا به بروسلوز ، سل ، استئو میلیت معافیت دو ساله پس از بهبودی کامل دارند . ابتلا به توکسوپلاسموز ، تیفوئید و منونوکلئوز عفونی  معافیت  6 ماهه و ابتلا به  هپاتیت A ( با ارائه شواهد آزمایشگاهی مربوطه ) معافیت  یکماه دارند . درابتلا به تب روماتیسمی بدون عارضه دو سال معافیت پس از بهبودی در نظر گرفته شده است . ابتلا به سرماخوردگی معافیت یک هفته ای و ابتلا به آنفولانزا معافیت دو هفته ای دارند . ضربه به سر با شکستگی و یا ضرورت جراحی جمجمه موجب معافیت 6 ماهه از اهدای خون می شود . سوابق اعمال جراحی کوچک ( مانند آپاندکتومی ، جراحی هموروئید و  فتق و لوزه و واریس ، جا اندازی شکستگی های کوچک  و ... ) معافیت از 6 تا 8 هفته و اعمال جراحی بزرگ ( مانند لاپاراتومی ، کرانیو تومی ، هیسترکتومی ، نفرکتومی ناشی از تروما یا اهدا و ... ) معافیت 6 ماهه از اهدای خون دارند . واکنش های افزایش حساسیت بویژه با تزریق پنی سیلین موجب معافیت یکساله می گردند . ابتلا به گونوره و سیفلیس یکسال از بهبودی معافیت از اهدای خون دارند ولی ابتلا به کلامیدیا ویا زگیل تناسلی مانع اهدای خون نمیشود . دریافت کنندگان پیوند غیر اتولوگ  ( غیر از موارد یاد شده در معافیتهای دائم ) معافیت یکساله دارند . اقدامات دندانپزشکی بدون نفوذ به بافت نرم ( مانند پرکردن دندان و جرم گیری و ... ) 72 ساعت و در صورت نفوذ به بافت نرم ( مانند کشیدن دندان و عصب کشی و ... ) بمدت 3 تا 7 روز موجب معافیت از اهدای خون میگردند .

پزشکان مراکز درمانی با اطلاع و اقدام مسئولانه در بکارگیری دستورالعمل های  نحوه درخواست فراورده های خونی  ، در مصرف بهینه و بهره وری مطلوب از ذخایر خونی نیز نقش بسیار موثری داشته  که این مهم ، اهمیت حیاتی  در مدیریت ذخایر خونی هر منطقه خواهد داشت .

دکتر علی حسنی – رئیس اداره روابط عمومی و گروه جذب و نگهداری اهداکنندگان انتقال خون خراسان رضوی