مقاله ها
مشارکت دادن فعالانه بیمار در رویکرد روان‌پزشکی شخص محور از اولویت‌های مهم است
مشارکت دادن فعالانه بیمار در رویکرد روان‌پزشکی شخص محور از اولویت‌های مهم است
استاد گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مشارکت فعال بیمار در رویکرد روان‌پزشکی شخص محور از اولویت ها است به گونه‌ای که بیمار خود در مسیر درملن خود مسئولیت بپذیرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد، دکتر علی طلائی همچنین بیان کرد: در حوزه‌ی روان‌پزشکی، رویکرد شخص محور زودتر از سایر رشته‌های پزشکی و در دهه‌ی 1940 توسط کارل راجرز مطرح شد و توسعه یافت. در این رویکرد درمانگران از درمان سنتی فاصله گرفته و به جای آن به سمت یک رویکرد غیرمستقیم و همدلانه حرکت کرده که به درمانجو در فرآیند درمان قدرت و انگیزه می‌دهد.
وی افزود: درمان شخص‌محور به جای این که افراد را ذاتا ناقص و دارای رفتارها و افکار مشکل‌ساز بداند که نیاز به درمان دارند، مشخص می‌کند که هر فرد ظرفیت و تمایل به رشد و تغییر شخصی را دارد. در رویکرد شخص‌محور این تمایل طبیعی انسان را «به فعلیت رساندن تمایل» یا به فعلیت رساندن خود می‌نامند.
وی درمان مراجع‌محور را در خط مقدم جنبش روان‌شناسی انسان‌‌گرا خواند و گفت: رویکرد شخص محور بسیاری از تکنیک‌های درمانی و به طور کلی حوزه‌ی سلامت روان را تحت تاثیر قرار داده است. دکتر طلائی با اشاره به اهمیت شناخت پتانسیل‌های فردیِ بیمار از سوی روان‌پزشک و روان‌شناس در این رویکرد گفت: متخصص در درمان شخص محور یاد می‌گیرد که پتانسیل‌های انسانی را بشناسد و به آن‌ها اعتماد کند و همدلی و نگاه مثبت بی‌قید و شرط را برای کمک به تسهیل تغییر در اختیار مراجعین قرار دهد. درمانگر با پیروی از رهبری بیمار در هر زمان ممکن از هدایت مسیر درمان اجتناب می‌کند. در عوض، درمانگر هم حمایت، راهنمایی و ساختار ارائه می‌دهد تا مراجعه کننده بتواند راه حل‌های شخصی‌سازی شده را درون خود کشف کند. این رویکرد شباهت‌هایی با طرحواره درمانی دارد، اما در کلیت تفاوت‌هایی دارند.
وی در ادامه افزود: درمان فردمحور ، به تنهایی یا در ترکیب با انواع دیگر رویکردهای درمانی می‌تواند به کسانی کمک کند که با اضطراب و انواع افسردگی و همچنین غم و اندوه یا دیگر شرایط دشوار مانند سو استفاده، شکست، اضطراب یا عوامل استرس‌زای خانوادگی سر و کار دارند. در این روش درمانی مراجعه کننده بیشتر صحبت می‌کند. در این روش عوامل شخصیتی و سرشتی بیماران در انتخاب مدل درمان، نقش مشارکت بیمار در تصمیم‌گیری، انگیزه‌ی بیمار، سبک زندگی وی، اقتصاد درمان در انتخاب درمان اهمیت ویژه دارد.
وی به موضوع نقش ژن‌های باستانی در اجتماع امروز و بیمارهای روان اشاره کرد و گفت: حدود هشت درصد از ژنوم ما از توالی‌هایی به نام «رتروویروس‌های درون‌زای انسانی» (HERVs) تشکیل شده است. این توالی‌ها ناشی از عفونت‌های ویروسی باستانی هستند که صدها هزار سال پیش رخ داده‌اند. تا همین اواخر، فرض بر این بود که این «ویروس‌های فسیلی» صرفاً دی‌ان‌ای ناخواسته هستند و عملکرد مهمی در بدن ندارند. اما مطالعات جدید نشان می‌دهد مجموعه‌ای از HERVهای خاص بیان شده در مغز انسان، استعداد ابتلا به اختلالات روان‌پزشکی را افزایش می‌دهد. لذا در رویکرد شخص‌محور این مسائل نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
