مقاله ها

سرنوشت محتوم نوزادی که از مادر معتاد به دنیا آمده؛ اعتیاد نیست

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد

سرنوشت محتوم نوزادی که از مادر معتاد به دنیا آمده؛ اعتیاد نیست

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: اگر چه اعتیاد مادر روی جنین اثرات سوء فراوان دارد اما سرنوشت محتوم نوزادی که از مادر معتاد متولد می‌شود؛ اعتیاد نیست.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد، دکتر زنیره سلیمی بیان کرد: مشاوره اعتیاد در بارداری و شیردهی بسیار مهم و ضروری است چرا که در این دوران با سلامت دو نفر در ارتباط هستیم؛ متاسفانه در سال‌های اخیر شیوع مصرف مواد مخدر در زنان رو به افزایش گذاشته و این مختص جامعه ما هم نیست؛ بخش قابل توجهی از این زنان بارداری را نیز تجربه می‌کنند و همزمانی اعتیاد با بارداری موضوع بسیار مهمی است.

دبیر علمی وبینار تخصصی «اعتیاد در دوران بارداری و شیردهی» بیان کرد: متاسفانه سبک زندگی این افراد به شدت تحت تاثیر اعتیاد و هزینه‌های آن تغییر پیدا می‌کند و این موضوع بارداری این مادران را تبدیل به یک بارداری فوق العاده پرریسک می‌کند. این مادران با فاکتورهای مخاطره‌آمیز زیادی در زندگی اجتماعی خود نیز روبرو هستند که اهمیت حمایت‌ها و مشاوره‌های پزشکی و روانپزشکی دوران بارداری را برای آنان چندین برابر می‌کند.

وی به موضوع خشونت‌های خانگی اشاره کرد و گفت: این مادران عمدتا با مسائل و مشکلات قانونی برای خود و اعضای خانواده‌شان نیز روبرو هستند. شانس ابتلا به بیماری‌هایی چون هپاتیت، ایدز و سایر بیماری‌های مقاربتی در این مادران بالا است؛ سقط خود به خودی، مرگ و میر جنین و نوزاد، پارگی پرده‌های جنینی، ناهنجاری‌های مادرزادی، ایجاد محدودیت‌های رشدی در قد و وزن، مشکلات تنفسی و سندروم ترک نوزاد از جمله مسائل جدی فراروی این مادران است.

وی به اثرات سوء مصرف الکل در مادران باردار اشاره کرد و گفت: اثر استفاده از الکل کمتر از مصرف مواد مخدر نیست و اعتیاد به الکل نیز اثرات مشابه و در برخی موارد بدتر از مواد مخدر روی جنین بر جای خواهد گذارد.

دکتر سلیمی با اشاره به اینکه مادران باردارِ معتاد با دریافت حمایت‌های لازم قادر به ترک اعتیاد هستند؛ گفت: بعضی از این مادران وقتی به ما مراجعه می‌کنند از اقدام به خودکشی یا سقط غیرقانونی می‌گویند در حالیکه ترک اعتیاد در هر مرحله و شرایطی از زندگی فرد با انجام حمایت‌ها و اقدامات درمانی لازم امکانپذیر و شدنی است و یقینا هر یک روز زندگی مادر به دور از مواد مخدر یک روز فرزندش را به زندگی سالم نزدیک‌تر خواهد ساخت.

وی در خصوص سندروم ترک نوزاد گفت: بسته به اینکه مادر به چه نوع مواد مخدری اعتیاد داشته باشد؛ نوزاد یک سری علائم را از 24 تا 72 ساعت بعد از تولد از خود نشان می‌دهد علائمی چون تحریک پذیری بیش از اندازه، بی قراری، گریه‌های با فرکانس و تن صدای بالا، اسهال، استفراغ، تنفس تند و سریع، لرزش عضلانی شدید و... بعضی از نوزادان علائم خفیفی بروز می‌دهند و برخی دیگر علائم شدیدی را تجربه می‌کنند. ۴۰ درصد نوزادان با رفتارهای حمایتی چون درآغوش گرفتن، شیردهی و ... این سندروم را پشت سر می‌گذارند اما مابقی بایستی اقدامات درمانی در سطح بالاتری دریافت کنند. در نهایت اگر در این چند روز اولیه نوزاد از مراقبت مناسب و اقدامات خوب درمانی بهره‌مند شود این سندروم را پشت سر خواهد گذاشت؛ البته حمایت‌های بعد از زایمان از چنین مادران و نوزادانی اهمیت بسیار بالایی دارد. نوزاد و کودک در این خانواده‌ها ممکن است هیچ نقطه امن و پناهگاهی نداشته باشد؛ چون افرادی که نوازد و کودک باید به آغوش آن‌ها پناه ببرند خودشان از مشکلات ناشی از بیماری اعتیاد در عذاب هستند و نمی‌توان از آنها انتظار داشت که بتوانند توجه و محبت کافی به کودکان داشته و آن‌ها را به طور کامل تحت حمایت خود قرار دهند. اگر برای بهبودی عضو معتاد خانواده اقدامی صورت نگیرد تاثیرات ناشی از اعتیاد و رفتارهای ناهنجار و غیر معقول آن مستقیما روی کودک اثرگذار خواهد بود و در صورت طولانی شدن زندگی در این شرایط ناخوشایند، کودک و سایر اعضای خانواده در معرض ابتلا به انواع مشکلات روحی و روانی قرار خواهند گرفت.